بعضى مى‏گویند نماز خواندن یعنى چه؟! عبادت یعنى چه؟! اینها مال پیرزنهاست؛ انسان باید اجتماعى باشد. این حرفها یک نوع روشنفکرى است اما روشنفکرى عمرى.

شنیده ‏اید که عمر، حَىَّ عَلى‏ خَیْرِ الْعَمَل را از اذان برداشت، چرا؟ به خاطر یک روشنفکرى که پیش خود کرد، ولى در واقع یک اشتباه بزرگ مرتکب شد. زمان او دوران اوج فتوحات اسلامى و مجاهده اسلامى بود و سربازها خیل خیل به جنگ دشمن مى‏رفتند و با عده کم، دشمن قوى را به زانو درمى‏آوردند. مسلمانان با سپاهى کمتر از صد هزار نفر با دو امپراطورى بزرگ ایران و روم که هرکدام با سپاه چندصد هزارى به جنگ اینها آمده‏اند مى‏جنگند و در هردو جبهه دشمنان را شکست مى‏دهند.