هنگامی که رسول خاتم(ص) پس از دریافت رسالت در روز مبعث به منزل برگشت، حضرت خدیجه(س) خطاب به نبی مکرم(ص) فرمود: صورت شما همیشه نورانی بود، اما امروز نور دیگری در شما می‌بینم. همیشه معطر بودید، اما امروز یک بوی عطر خاصی دارید! پیغمبر در جواب فرمود: وقتی بالای کوه حرا بودم، فرشته وحی آمد و گفت تو پیغمبر خدایی. حضرت خدیجه(س) با شوق زاید الوصفی گفت: آقا، شما اگر پیغمبر خدا نباشید چه کسی باشد؟ سال‌ها بود من انتظار چنین روزی را می‌کشیدم.

دو یا سه روز بعد مجدداً جبرئیل نزد رسول خدا(ص) آمد و سوره‌های المدثر و المزمل را قرائت کرد، پیغمبر برخاست، جبرئیل دستش را گرفت و به بالای کوه ابوقیس برد و به صخره‌ای اشاره کرد، آبی جوشید و جبرئیل فرمود: اولین حکم دین تو این است که وضو بگیری و نماز بخوانی، در این هنگام جبرئیل دو رکعت نماز خواند و سپس فرمود: برو به منزل خود و اولین حکم دین خدا را اجرا کن.

پیغمبر(ص) به خانه بازگشت و نحوه وضو گرفتن را به حضرت علی(ع)، حضرت خدیجه(س) و زید بن حارثه (غلام حضرت خدیجه) آموخت و همگی وضو گرفتند و پشت سر آن حضرت ایستادند و نماز بر پا کردند، بنابراین نخستین نماز در دین اسلام به جماعت برگزار شد.

برگرفته از فارس 

شب خیز که عاشقان به شب راز کنند              گرد در بام دوست پرواز کنند
 هرجا که دری بود به شب بسته شود            اِلّا در دوست را که شب باز کنند  (1)

 تهجد و شب زنده داری و دعا و مناجات در شبها سکّویی است که انبیاء و اولیاء و صُلحاء از آنجا تا بی نهایت پرواز کرده اند و مقرّبان درگاه ربوبی هر چه دارند، از شب زنده داریها و مناجاتهای شبانه دارند.  اگر پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله به مدال ختم رسالت دست یافت، زمینه اصلی آن را شب نشینیهای غارِ حرا و گریه های شبانه او فراهم می کرد که:
 اربعین ها گریه و زاری کند                      بهر آنکه روح را صافی کند
 نیمه شب ها با خدایش راز کرد              خود رها از دست نفس و آز کرد